บทที่ 2
โลกและการเปลี่ยนแปลง
ทฤษฏีการแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค ( Plate tectonic )
-เสนอโดย Dr. Alferd Wegener ชาวเยอรมัน
-ทฤษฏี คือ แผ่นดินผืนเดียวกัน เรียกว่า " พันเจีย ( Pangaea ) ที่แปลว่า แผ่นดินทั้งหมด
200 ล้านปีก่อนพันเจียแยกอกเป็น 2 ทวีปใหญ่ ได้แก่ ลอเรเชียอยู่ทางเหนือ มียุโรปกับอเมริกาเหนือ และทวีปกอนด์วานาอยู่ทางใต้
ต่อมายุโรปและอเมริกาเหนือแยกออกจากกัน โดยอเมริกาเหนือโค้งเข้าเชื่อมกับอเมริกาใต้ และออสเตรเลียแยกออกจากแอนตาร์กติกา
หลักฐานสนับสนุนทฤษฏีของเวเกเนอร์
-รอยต่อของแผ่นธรณีภาค รูปร่างของทวีปเชื่่อมต่อกันได้พอดี เช่นด้านตะวันออกของทวีปอเมริกาใต้ เชื่อมต่อด้านตะวันตกของทวีปแอฟริกาได้ดี
*สาเหตุที่ต่อกันไม่สมบูรณ์ มาจากการกัดเซาะชายฝั่ง และการสะสมของตะกอน
ความคล้ายคลึงกันของกลุ่มหิน และแนวภูเขา กลุ่มหินในอเมริกาใต้ แอนตาร์กติกา แอฟริกา ออสเตรเลีย และอินเดียว เป็นหินที่เกิดในยุคคาร์บอนเฟอรัสถึงยุคจูแรสซิกเหมือนกัน
หลักฐานอื่นๆ ที่สนับสนุนการเคลื่นตัวของทวีป
- สันเขาใต้สมุทร และร่องลึกใต้สมุทร
- หินที่เกิดการจากสะสมตัวของตะกอนจากธารน้ำแข็ง
-ซากสัตว์ดึกดำบรรพ์ พบซากดึกดำบรรพ์ 4 ประเภท คือ มีโซซอรัส ลีสโทรซอรัส ไซโนกาทัส และกลอสโซเทรีส
-อายุหินบริเวณพื้นมหาสมุทร จากการสำรวจมหาสมุทรแปซิฟิกแอตแลนติก และอินเดีย พบหินบะซอลต์ที่บริเวณหุบเขาทรุดตัวและรอยแยกบริเวณสันเขาใต้สมุทร
* ไกลรอยแยกอายุจะมาก
ใกล้รอยแยกอายุจะน้อย
-ภาวะแม่เหล็กโลกบรรพกาล ศึกษาจากหินบะซอลต์ที่มีแร่แมกนีไทต์
กระบวนการที่ทำให้เกิดการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณี
- วงจรการพาความร้อน คือ สารร้อนภายในโลกไหลเวียนเป็นวงจร ทำให้เปลือกโลกกลางมหาสมุทรยกตัวขึ้น เมื่อสารร้อนไหลเวียนขึ้นมาจะมีความหนาแน่เพิ่มขึ้น และมุดลงบริเวณร่องลึกใต้มหาสมุทร
แผ่นธรณีของโลก
ลักษณะการเคลื่อนที่ของแผ่นธรณีภาค
1.ขอบแผ่นธรณีภาคแยกออกจากกัน
เป็นแนวขอบของแผ่นธรณีภาคที่แยกออกจากกัน อันเนื่องมาจากการดันตัวของแมกมาในชั้นธรณีภาค
ทำให้เกิดรอยแตกในชั้นหินแข็ง
จนแมกมาสามารถถ่ายโอนความร้อนสู่ชั้นเปลือกโลกได้อุณหภูมิและความดันของแมกมาจึงลดลงเป็นผลให้เปลือกโลกตอนบนทรุดตัวกลายเป็นหุบเขาทรุด
2.ขอบแผ่นธรณีภาคเคลื่อนเข้าหากัน
แนวที่แผ่นธรณีภาคชนหรือมุดซ้อนกันเป็นไปได้ 3 แบบ
- แผ่นธรณีภาคใต้มหาสมุทรชนกับแผ่นธรณีภาคใต้มหาสมุทร
แผ่นธรณีภาคหนึ่งจะมุดลงใต้อีกแผ่นหนึ่ง ปลายของแผ่นที่ มุดลงจะหลอมตัวกลายเป้นแมกมาและปะทุขึ้นมาบดแผ่นธรณี ภาคใต้มหาสมุทร เกิดเป็นภูเขาไฟกลางมหาสมุทร
เช่น ที่หมู่ เกาะมาริอานาส์ อาลูเทียน ญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ จะมีลักษณะเป็น ร่องใต้ทะเลลึก มีแนวการเกิดแผ่นดินไหวตามขอบแผ่นธรณี ภาคลึกลงไปถึงชั้นเนื้อโลก รวมทั้งมีภูเขาไฟที่ยังมีพลัง
- การชนกัน ระหว่างแผ่นธรณีภาคใต้มหาสมุทรกับแผ่นธรณีภาคใต้มหาสมุทร
แผ่นธรณีภาคใต้มหาสมุทรชนกันแผ่นธรณีภาค ภาคพื้น ทวีป แผ่นธรณีภาคใต้มหาสมุทรซึ่งหนักกว่าจะมุดลงใต้ แผ่น ธรณีภาค ภาคพื้นทวีป ทำให้เกิดรอยคดโค้งเป็นเทือก เขาบนแผ่นธรณีภาค ภาคพื้นทวีป เช่น ที่อเมริกาใต้ แถบ ตะวันตก แนวชายฝั่งโอเรกอน จะมีลักษณะเป็นร่องใต้ทะเล ลึก ตามแนวขอบทวีปมีภูเขาไฟปะทุในส่วนที่เป็นแผ่นดิน เกิดเป็นแนวภูเขาไฟชยฝั่ง เกิดแผ่นดินไหวรุนแรง
แผ่นธรณีภาคใต้มหาสมุทรชนกันแผ่นธรณีภาค ภาคพื้น ทวีป แผ่นธรณีภาคใต้มหาสมุทรซึ่งหนักกว่าจะมุดลงใต้ แผ่น ธรณีภาค ภาคพื้นทวีป ทำให้เกิดรอยคดโค้งเป็นเทือก เขาบนแผ่นธรณีภาค ภาคพื้นทวีป เช่น ที่อเมริกาใต้ แถบ ตะวันตก แนวชายฝั่งโอเรกอน จะมีลักษณะเป็นร่องใต้ทะเล ลึก ตามแนวขอบทวีปมีภูเขาไฟปะทุในส่วนที่เป็นแผ่นดิน เกิดเป็นแนวภูเขาไฟชยฝั่ง เกิดแผ่นดินไหวรุนแรง
-การเคลื่อนที่เข้าหากัน ระหว่างแผ่นธรณีภาคใต้มหาสมุทรกับแผ่นธรณีภาค
ภาคพื้นทวีป
แผ่นธรณีภาค ภาคพื้นทวีปชนกับแผ่นธรณีภาค ภาคพื้น ทวีปอีกแผ่นหนึ่ง แผ่นธรณีภาคทั้งสองมีความหนามาก เมื่อ ชนกันจึงทำให้ส่วนหนึ่งมุดลง อีกส่วนหนึ่งเกยกันอยู่เกิดเป็น เทือกเขาสูงแนวยาวอยู่ในแผ่นธรณีภาค
แผ่นธรณีภาค ภาคพื้นทวีปชนกับแผ่นธรณีภาค ภาคพื้น ทวีปอีกแผ่นหนึ่ง แผ่นธรณีภาคทั้งสองมีความหนามาก เมื่อ ชนกันจึงทำให้ส่วนหนึ่งมุดลง อีกส่วนหนึ่งเกยกันอยู่เกิดเป็น เทือกเขาสูงแนวยาวอยู่ในแผ่นธรณีภาค
3. ขอบแผ่นธรณีภาคเคลื่อนที่ผ่านกัน
เนื่องจากอัตราการเคลื่อนตัวของแมกมาในชั้นเนื้อโลกไม่เท่ากัน ทำให้แผ่นธรณีภาคในแต่ละส่วนมีอัตราการเคลื่อนที่ไม่เท่ากัน ทำให้เปลือกโลกใต้มหาสมุทรและบางส่วนของเทือกเขาใต้สมุทรไถลเลื่อนผ่านและเฉือนกัน เกิดเป็นรอยเลื่อนเฉือนระนาบด้านข้างขนาดใหญ่ขึ้น สันเขากลางมหาสมุทรถูกรอยเลื่อนขึ้นตัดเฉือนเป็นแนวเหลื่อมกันอยู่ มีลักษณะเป็นแนวรอยแตกแคบยาวมีทิศทางตั้งฉากกับเทือกเขากลางสมุทรและหรือร่องใต้ทะเลลึก ระหว่างขอบของแผ่นธรณีภาคที่ซ้อนเกยกัน ในบริเวณภาคพื้นทวีปหรือมหาสมุทร
การเปลี่ยนแปลงลักษณะของเปลือกโลก
1.ชั้นหินคดโค้ง
2.รอยเลื่อน
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น